De EU-lidstaten hebben een politiek akkoord bereikt over nieuwe regelgeving ter bescherming van kinderen online, gericht op het tegengaan van de verspreiding van kinderpornografisch materiaal (CSAM). De wet verplicht platforms om risico’s op misbruik van hun diensten te analyseren en passende maatregelen te nemen, maar laat eerdere plannen voor verplichte scans van privéberichten grotendeels vallen.
Het akkoord, dat woensdag werd aangekondigd door de Raad van de Europese Unie, volgt op jarenlange discussies over hoe online misbruik bestreden kan worden zonder de privacy of end-to-end-encryptie te ondermijnen. Een eerder voorstel van Denemarken zou zogeheten “chatcontrole” invoeren, waarbij alle apparaten gescand zouden worden op CSAM. Dit plan kreeg zware kritiek van privacyorganisaties, techbedrijven (waaronder Signal, dat dreigde de EU te verlaten), en meerdere EU-lidstaten.
In de aangepaste versie moeten platforms onderzoeken hoe hun diensten kunnen worden misbruikt voor het verspreiden van CSAM of het benaderen van minderjarigen. Op basis van die risicoanalyse zijn ze verplicht om maatregelen in te voeren, zoals kindvriendelijke privacyinstellingen, meldfuncties voor misbruik en andere beschermingsopties. Elk land wijst een nationale toezichthouder aan die toeziet op de naleving en boetes kan opleggen.
Daarnaast verplicht de wet techbedrijven om slachtoffers te helpen bij het verwijderen van seksueel beeldmateriaal en om toegang tot dergelijk materiaal te blokkeren. Er komt ook een nieuw EU-centrum voor kindermisbruik om de uitvoering en coördinatie binnen de Unie te ondersteunen.
Hoewel het scannen van gebruikersinhoud op apparaten zelf niet verplicht wordt, blijft het wel onderdeel van het voorstel. Het is voortaan optioneel. Platforms mogen blijven scannen op CSAM onder een tijdelijke uitzondering die oorspronkelijk zou aflopen in april 2026. Het nieuwe akkoord verlengt die uitzondering, zonder over te gaan tot een verplichte scanplicht.
De Deense minister van Justitie, Peter Hummelgaard, noemde het akkoord een doorbraak en zei “blij te zijn dat de lidstaten eindelijk eensgezind zijn over een aanpak die concrete verplichtingen oplegt aan platforms om kindermisbruik aan te pakken.”
Nu de lidstaten op één lijn zitten, kunnen de onderhandelingen met het Europees Parlement starten over de definitieve wettekst.
De EU zet grote stappen om gebruikers binnen de Unie beter te beschermen. Zo heeft het Europees Parlement onlangs ook ingestemd met een social media-verbod voor jongeren onder de 16.
