De Europese Commissie heeft een omvangrijk hervormingspakket voorgesteld om de digitale regelgeving binnen de EU te vereenvoudigen. Dit omvat ingrijpende wijzigingen in het toezicht op kunstmatige intelligentie en gegevensbescherming. Het voorstel, onderdeel van het zogenoemde “Digital Omnibus”-pakket, kreeg direct kritiek van beide kanten van het technologische debat.
Volgens het voorstel worden strengere verplichtingen voor “hoogrisico”-AI-systemen uitgesteld van medio 2026 naar eind 2027. Deze regels gelden voor toepassingen zoals biometrische identificatie, gezondheidszorg, nutsvoorzieningen, kredietbeoordeling en wetshandhaving. De Commissie stelt dat het uitstel bedrijven meer tijd geeft om zich aan te passen en Europa helpt concurrerend te blijven tegenover bedrijven uit de VS en Azië.
Het initiatief wil ook verduidelijken wanneer gegevens niet langer als “persoonlijk” worden beschouwd, wat het voor bedrijven makkelijker zou kunnen maken om geanonimiseerde gegevens te gebruiken voor AI-training. Een andere omstreden wijziging zou bedrijven zoals Google, Meta en OpenAI toestaan om persoonlijke gegevens van Europeanen onder soepelere voorwaarden te gebruiken voor AI-ontwikkeling – een verzoek dat ook door meerdere grote Europese bedrijven is gedaan.
EU-commissaris voor Economie Valdis Dombrovskis zei dat de hervormingen bedoeld zijn om drempels voor innovatie weg te nemen, terwijl de kernprincipes van de EU behouden blijven. Het pakket moet echter nog worden goedgekeurd door de lidstaten en het Europees Parlement, waar al wordt gewaarschuwd tegen het uithollen van digitale rechten.
Brancheorganisaties reageerden positief, maar noemden het voorstel niet vergaand genoeg. CCIA Europe, dat bedrijven zoals Apple en Meta vertegenwoordigt, noemde de voorstellen “een positieve stap”, maar pleitte voor nog ambitieuzere hervormingen.
Privacy- en burgerrechtenorganisaties waren veel kritischer. Groepen zoals noyb waarschuwen dat de hervormingen de deur openzetten voor grootschalige datamining en profilering. Meer dan 120 maatschappelijke organisaties ondertekenden een open brief waarin ze de voorstellen bestempelen als “de grootste uitholling van digitale grondrechten in de geschiedenis van de EU“.
De Nederlandse Europarlementariër Kim van Sparrentak beschuldigde de Commissie ervan te bezwijken onder druk van Big Tech en de Amerikaanse regering onder Trump, die zich herhaaldelijk heeft uitgesproken tegen de Europese digitale regels.
De discussies over de Digital Omnibus gaan de komende maanden verder. De uitkomst zal waarschijnlijk een grote invloed hebben op de toekomst van AI en privacy binnen de EU.
