Wat is IoT?

Het internet groeit voortdurend en breidt zich voortdurend uit. Maar we hebben het niet langer over honderden websites die om de dag opduiken en proberen je dingen te verkopen en je te verleiden tot complottheorieën. Inmiddels zijn al je slimme apparaten ook verbonden met internet, communiceren ze met elkaar, voeren ze taken van verschillende complexiteit uit en leiden ze hun eigen ingewikkelde online levens. Dit heeft geleid tot het concept van het Internet der Dingen (Internet of Things, IoT).

Het IoT is een geweldige ontwikkeling die bedoeld is om ons leven veel gemakkelijker te maken. Maar het verandert ook de online wereld en brengt nieuwe uitdagingen en bedreigingen met zich mee.

Het Internet der Dingen: wat is het?

Het Internet der Dingen (of IoT) verwijst naar het uitgebreide netwerk van fysieke objecten, apparaten, voertuigen en andere items die zijn uitgerust met sensoren, software en andere technologieën om gegevens te verbinden en uit te wisselen met andere apparaten en systemen via het internet.

Het concept zelf is niet nieuw. Het eerste voorbeeld van een IoT-apparaat verscheen al in de jaren 80. Het was een frisdrankautomaat die was verbonden met internet en die kon controleren of er nog frisdranken in de automaat zaten voordat je erheen liep.

Dat was echter slechts een experiment en een teken van wat er nog zou komen. Nu kunnen allerlei toestellen verbinding maken met internet om allerlei taken uit te voeren. Hierdoor ontstaat een ingewikkeld web van apparaten die met elkaar communiceren om jou een nieuw niveau van comfort en gebruiksmogelijkheden te bieden.

In feite transformeert het IoT gewone objecten in verbonden apparaten die gegevens kunnen verzamelen, delen en gebruiken om betere functies, automatisering en efficiëntie te bieden. Het is dus alsof je alledaagse objecten een soort “digitale intelligentie” meegeeft, waardoor ze kunnen communiceren en samenwerken om ons leven handiger en informatiever te maken.

Voorbeelden van IoT-apparaten

Soms weet je misschien niet eens dat je al een of meerdere IoT-apparaten gebruikt. Het Internet der Dingen is zo alledaags geworden, dat het eigenlijk behoorlijk moeilijk is om je dagelijks leven zonder je IoT-apparaten door te brengen.

Hier zijn slechts enkele voorbeelden van de voortdurend groeiende wereld van het Internet der Dingen:

Huishoudelijke apparaten

• Slimme thermostaten: Apparaten zoals Nest of Tado stellen gebruikers in staat om de temperatuur in huis op afstand te regelen en leren in de loop van de tijd gebruikersvoorkeuren.

 

• Slimme verlichting: Lampen die van kleur kunnen veranderen, helderheid kunnen aanpassen of aan/uit kunnen worden gezet op basis van gebruikersvoorkeuren of triggers.

 

• Slimme sloten: Sloten die op afstand kunnen worden bediend en gebruikers op de hoogte kunnen stellen van elke toegang.

 

• Slimme apparaten: Koelkasten, ovens, wasmachines, automatische voederbakken voor dieren, enzovoort, die via smartphones kunnen worden bediend en gecontroleerd.

Gezondheidszorg

• Wearable gezondheidsmonitors: Apparaten zoals Fitbit of Apple Watch die hartslag, stappen, slaap, enz. bijhouden.

 

• Op afstand gezondheidsmonitoring: Apparaten die de vitale statistieken van patiënten controleren en deze naar artsen sturen voor realtime monitoring.

 

• Slimme pillen: Pillen met sensoren die medicijninname en interne gezondheid bijhouden.

Landbouw

• Precisielandbouwapparatuur: Tractoren en drones die gewassen kunnen planten, water geven of monitoren op basis van realtime gegevens.

 

• Veemonitoring: Apparaten die de gezondheid, locatie en welzijn van het vee volgen.

 

• Slimme kassen: Geautomatiseerde systemen om licht, temperatuur en vochtigheidsniveaus te regelen.

Transport

• Connected auto’s: Auto’s geïntegreerd met internetto0egang, waardoor realtime navigatie, diagnostische gegevens en meer mogelijk zijn.

 

• Vlootbeheersystemen: Oplossingen die helpen bij het monitoren en beheren van een vloot voertuigen in real-time.

 

• Slimme verkeerslichten: Verkeerslichten die de timing kunnen aanpassen op basis van verkeersomstandigheden.

Detailhandel

• Slimme schappen: Schappen die voorraadniveaus monitoren en automatisch items opnieuw bestellen.

 

• Verbonden consumentenapparaten: Apparaten zoals Amazon’s Echo of Dash Button die gemakkelijk bestellen mogelijk maken.

 

• Interactieve kiosken: Kiosken die productinformatie verstrekken, helpen bij navigatie of gepersonaliseerde winkelervaringen bieden.

Productie

• Slimme fabrieken: Geautomatiseerde machines die op afstand kunnen worden bediend of via een gecentraliseerd systeem.

 

• Systeem voor het volgen van activa: Oplossingen die apparatuur, voorraad en gereedschappen in realtime volgen.

 

• Predictieve onderhoudstools: Apparaten die apparatuur monitoren en voorspellen wanneer ze kunnen uitvallen of onderhoud nodig hebben.

Energie

• Slimme elektriciteitsnetwerken: Elektriciteitsnetwerken die digitale communicatietechnologie gebruiken voor monitoring en beheer.

 

• Verbonden zonnepanelen: Zonnepanelen die gegevens kunnen verstrekken over hun eigen efficiëntie en de hoek kunnen aanpassen op basis van de positie van de zon.

 

• Thuisenergiebeheer: Systemen waarmee gebruikers hun energieverbruik kunnen monitoren en regelen.

Stedelijke planning en infrastructuur

• Slimme stadsoplossingen: Systemen voor het beheren van verkeer, afval, energie en meer in stedelijke gebieden.

 

• Openbaar vervoer met verbinding: Bussen, treinen of trams die realtime status- en locatiegegevens verstrekken.

 

• Monitoring van de gezondheid van de infrastructuur: Sensoren die de gezondheid en stabiliteit van bruggen, gebouwen en wegen bewaken.

Hoe werkt het Internet of Things

Hier is een basisoverzicht van hoe het werkt:
 

1. Apparaten met sensoren. Elke IoT-opstelling begint met fysieke apparaten. Dat kan van alles zijn, van huishoudelijke artikelen tot industriële machines. Het belangrijkste criterium is dat het apparaat sensoren moet hebben om gegevens te verzamelen. Dit kunnen temperatuursensoren, bewegingssensoren of meer complexe sensoren zoals camera’s zijn.

 

2. Connectiviteit. Nadat de gegevens zijn verzameld, moeten ze worden verzonden naar een centraal (of op de cloud gebaseerd) systeem. Dat wordt bereikt via verschillende connectiviteitsopties, zoals Wi-Fi, Bluetooth, mobiele netwerken of eigen draadloze netwerken.

 

3. Gegevensverwerking. Nadat de gegevens naar het centrale systeem zijn verzonden, moeten ze worden verwerkt. Soms gebeurt dit op het apparaat zelf (bekend als “edge computing”). In andere scenario’s worden de gegevens naar een gecentraliseerde server of cloudplatform gestuurd voor verwerking.

 

4. Bruikbare inzichten en acties. Zodra de gegevens zijn verwerkt, zal het systeem vaak actie ondernemen. Dit kan het verzenden van een melding of waarschuwing zijn, of het automatisch aanpassen van een systeem. Bijvoorbeeld, een slimme thermostaat kan de kamertemperatuur aanpassen op basis van bezetting.

 

5. Gebruikersinterface. Gebruikers kunnen communiceren met hun IoT-systemen via interfaces zoals apps op smartphones of op computerplatforms. Hier kunnen ze inzichten krijgen uit de verzamelde gegevens of zelfs handmatig automatische functies overschrijven. Een gebruiker kan bijvoorbeeld zijn gezondheidsmetingen zien op de bijbehorende app van een draagbaar apparaat of handmatig verlichting uitschakelen die is aangesloten op een slim huissysteem.

IoT brengt een nieuw soort cybersecurity-bedreigingen met zich mee

Hier zijn enkele van de gevaren die IoT-apparaten met zich mee kunnen brengen:
 

1. Zwakke authenticatie. Veel IoT-apparaten hebben standaard gebruikersnamen en wachtwoorden. Gebruikers veranderen deze vaak niet, waardoor ze gemakkelijke doelwitten zijn voor aanvallers. Sommige apparaten hebben mogelijk zelfs helemaal geen wachtwoordbeveiliging.

 

2. Gebrek aan encryptie. De gegevens die worden verzonden tussen IoT-apparaten en centrale systemen worden mogelijk niet altijd versleuteld. Dit betekent dat onderschepte gegevens kunnen worden gelezen door ongeautoriseerde partijen.

 

3. Onveilige netwerkdiensten. Sommige IoT-apparaten kunnen via internet worden benaderd en bestuurd zonder beveiligde middelen. Hierdoor kunnen apparaten worden blootgesteld aan op afstand uitgevoerde aanvallen.

 

4. Softwarekwetsbaarheden. IoT-apparaten kunnen firmware-kwetsbaarheden hebben. Maar in tegenstelling tot andere software ontvangen deze apparaten mogelijk geen regelmatige updates, waardoor deze kwetsbaarheden onbehandeld blijven.

 

5. Fysieke aanvallen. Veel IoT-apparaten, zoals slimme meters of camera’s, worden blootgesteld aan de omgeving. Dit maakt ze vatbaar voor fysieke manipulatie.

 

6. Onvoldoende updatemechanismen. Sommige apparaten kunnen niet worden bijgewerkt of vereisen handmatige updates. Veel gebruikers negeren deze updates, waardoor oude, kwetsbare firmware in gebruik blijft.

 

7. Breed aanvalsoppervlak. De verscheidenheid en het aantal IoT-apparaten van verschillende fabrikanten creëren een uitgebreid aanvalsoppervlak. Elk apparaat kan zijn eigen reeks kwetsbaarheden introduceren.

 

8. Privacyzorgen over gegevens. IoT-apparaten verzamelen veel gegevens, soms persoonlijke gegevens. Als deze gegevens niet veilig worden opgeslagen of verzonden, kunnen ze worden gecompromitteerd, wat kan leiden tot potentiële privacyproblemen.

 

9. Levensduur van het apparaat. Sommige IoT-apparaten werken langer dan typische softwareproducten. Een apparaat dat nu wordt gebruikt, kan over een decennium nog steeds functioneel zijn, met verouderde beveiliging.

 

10. Gebrek aan normen. Er is geen universele beveiligingsstandaard voor IoT. Daarom kunnen verschillende fabrikanten beveiliging anders prioriteren.

Met IoT-apparaten die met elkaar zijn verbonden, kan een kwetsbaarheid in één apparaat het beveiligingsrisico van een volledig netwerk in gevaar brengen. Dus, ondanks dat ze gemak bieden, is het cruciaal om op de hoogte te zijn van deze risico’s en actie te ondernemen om ze te minimaliseren.

Wat zijn de gevaren van IoT-hacking?

Gehackte IoT-apparaten kunnen verschillende risico’s met zich meebrengen, niet alleen voor de individuele apparaateigenaar, maar ook voor iedereen die is verbonden met internet. Hier zijn enkele significante gevaren van gecompromitteerde IoT-apparaten:
 

• Diefstal van persoonlijke gegevens. Veel IoT-apparaten, zoals slimme draagbare apparaten of thuissystemen, slaan persoonlijke gegevens op. Als ze worden gehackt, kan deze informatie worden geopend en misbruikt, wat kan leiden tot identiteitsdiefstal of fraude.
• Ongeautoriseerde externe bediening. Een aanvaller met controle over een IoT-apparaat kan het misbruiken. Bijvoorbeeld, een gecompromitteerde slimme thermostaat kan worden ingesteld op extreme temperaturen, of een slim slot op een deur kan vanaf elke locatie worden ontgrendeld.
• Afluisteren. Apparaten met microfoons of camera’s, zoals slimme luidsprekers, kunnen in handen van aanvallers veranderen in surveillancegereedschappen, waardoor gesprekken afgeluisterd of gebruikers bekeken kunnen worden.
• Fysieke schade. Sommige IoT-apparaten kunnen, wanneer ze zijn gehackt, leiden tot fysiek gevaar. Bijvoorbeeld, een gecompromitteerde slimme auto kan worden gemanipuleerd om ongevallen te veroorzaken.
• Deelname aan een botnet. Gehackte IoT-apparaten kunnen worden ingelijfd in een botnet, een verzameling gecompromitteerde apparaten die worden gecontroleerd door een aanvaller. Deze botnets kunnen grootschalige gedistribueerde ontkenning van dienst (DDoS) aanvallen uitvoeren, waardoor websites onbruikbaar worden.
• Verspreiding van malware. Als één IoT-apparaat is geïnfecteerd, kan het mogelijk malware verspreiden naar andere verbonden apparaten binnen het netwerk.

Zelf de beveiliging van IoT aanpakken

Gezien hoe gebruikelijk IoT-apparaten worden, hoe kwetsbaar ze zijn en hoeveel schade een gehackt apparaat kan veroorzaken, is het belangrijk om je IoT-beveiliging serieus te nemen. Omdat bedrijven momenteel meer geïnteresseerd zijn in het ontwikkelen van deze apparaten dan in het ontwikkelen van nieuwe beveiligingsnormen om je veilig te houden, heb je niet veel meer keuze dan je thuisbeveiliging serieus te nemen en zelf de touwtjes in handen te nemen.

Hier zijn enkele maatregelen die je kunt nemen, om ervoor te zorgen dat je online veilig blijft op het moment dat bedrijven geen proactieve maatregelen nemen om je veilig te houden:

1. Gebruik VPN Nederland. Een VPN is misschien wel de beste en enige manier om je IoT-apparaten te beschermen tegen mogelijke hacks. Door de informatie die ze verzenden en gebruiken te versleutelen, en je verbinding te beveiligen met geavanceerde verbindingsprotocollen, kun je een ondoordringbaar niveau van bescherming toevoegen aan apparaten die dat standaard niet hebben. En door een VPN op je router te installeren, kun je ervoor zorgen dat al het verkeer in je huis te allen tijde is beveiligd.

2. Verander standaard gebruikersnamen en wachtwoorden. Als je een nieuw IoT-apparaat koopt, is het eerste wat je moet doen de standaardreferenties wijzigen. Deze zijn namelijk vaak gemakkelijk te raden voor hackers.

3. Regelmatig bijwerken. Zorg ervoor dat je IoT-apparaten regelmatig firmware- en software-updates ontvangen. Deze updates bevatten vaak beveiligingspatches.

4. Netwerksegmentatie. Houd, indien mogelijk, je IoT-apparaten gescheiden van je belangrijkste apparaten zoals pc’s en smartphones. Op deze manier heeft een aanvaller bij een gecompromitteerd IoT-apparaat geen gemakkelijke toegang tot je primaire apparaten en persoonlijke gegevens.

5. Schakel onnodige functies uit. Veel IoT-apparaten worden geleverd met verschillende functies die standaard zijn ingeschakeld. Als je een bepaalde functie niet nodig hebt, schakel deze dan uit om de kwetsbaarheden te verminderen.

6. Fysieke beveiliging. Zorg ervoor dat apparaten zoals slimme camera’s of sensoren op plaatsen worden geplaatst waar ze niet gemakkelijk kunnen worden gemanipuleerd.

7. Controleer apparaatinstellingen. Bekijk de privacy- en beveiligingsinstellingen van elk apparaat en pas ze aan op een niveau waar je je prettig bij voelt.

8. Koop bij gerenommeerde merken. Kies voor IoT-apparaten van gevestigde merken. Ze hebben waarschijnlijk betere beveiligingspraktijken en regelmatige updates.

9. Wees bewust van gegevensverzameling. Begrijp welke gegevens je IoT-apparaat verzamelt en verzendt. Als een apparaat meer gegevens verzamelt dan nodig is, kan dit een waarschuwingssignaal zijn.

10. Schakel apparaten uit. Als je een bepaald IoT-apparaat niet gebruikt, schakel het dan uit. Dit verkleint de kans dat het een doelwit wordt.

11. Tweestapsverificatie (2FA). Als je apparaat dit ondersteunt, schakel dan 2FA in. Dit biedt een extra beveiligingslaag, zodat zelfs als aanvallers het wachtwoord hebben, ze niet gemakkelijk toegang krijgen tot het apparaat.

12. Controleer regelmatig de activiteit van het apparaat. Bekijk regelmatig de logs en activiteit van je IoT-apparaten. Ongebruikelijke patronen kunnen duiden op een beveiligingsinbreuk.

13. Educeer anderen. Als je met anderen samenwoont of werknemers hebt die IoT-apparaten gebruiken, informeer ze dan over het belang van IoT-beveiliging.

Geniet van IoT, maar wees altijd waakzaam

De opkomst van het Internet of Things (IoT) heeft ons dagelijks leven veranderd, met slimme apparaten die ons helpen in huis, op het werk en zelfs in de gezondheidszorg, landbouw en stadsplanning. Hoewel deze apparaten ons ongekend gemak en efficiëntie bieden, brengen ze ook aanzienlijke beveiligingsrisico’s met zich mee.

IoT-beveiliging is een serieuze zorg geworden vanwege zwakke authenticatie, gebrek aan encryptie, onveilige netwerkservices, softwarekwetsbaarheden en meer. Het hacken van IoT-apparaten kan leiden tot datadiefstal, ongeoorloofde controle, afluisteren en zelfs fysieke schade.

Het is daarom belangrijk om zelf actieve maatregelen te nemen om je eigen IoT-beveiliging te waarborgen. Denk daarbij aan het gebruik van VPN’s, het wijzigen van standaardreferenties, regelmatige updates en netwerksegmentatie. Zo kun je genieten van alle gemakken die IoT je biedt, en de voordelen van deze technologie te omarmen, zonder bang te hoeven zijn voor de risico’s.