Wat zijn trackers? En hoe kom je ervan af?

Klinkt dit een beetje bekend? Op een avond vertel je aan een vriend of familielid dat je slimme broodroosters best cool vindt. Vervolgens zie je de dagen daarna alleen maar advertenties online voor broodroosters en zijn al je Instagram-reels en TikToks niet echt grappige video’s over broodroosters die iemands huis in brand zetten. Je favoriete YouTube-podcast begint opeens met een reclameboodschap van 45 minuten die je niet kunt overslaan, waarin iemand obsessief praat over hoe een broodrooster hun leven heeft veranderd…

Wat is er eigenlijk allemaal aan de hand? Is dit nu je leven? Luistert je telefoon echt naar je?!

Hoewel het nog steeds onduidelijk is of je telefoon daadwerkelijk naar je gesprekken luistert, kunnen we je wel met zekerheid vertellen dat je telefoon, je notebook, je smartwatch, en waarschijnlijk ook het slimme broodrooster (die je uiteindelijk niet kon laten liggen, omdat je de vervelende advertenties wilde stoppen), jou en je online gedrag allemaal volgen. En dat doen ze allemaal via “trackers“. In dit artikel onderzoeken we wat trackers zijn, welke soorten er zijn, hoe ze werken en hoe ze dagelijks invloed hebben op je online privacy.

Dus wat zijn trackers?

De definitie leren zorgt voor een goede basis van de je kennis. Dus wat betekent het woord “Tracker” eigenlijk in de wereld van online privacy en cybersecurity?

Een tracker, in de context van online browsen en digitale privacy, verwijst naar een softwaremechanisme of script dat door websites, adverteerders en derden wordt gebruikt om gegevens over het gedrag en de interacties van gebruikers op internet te volgen en te verzamelen.

Trackers kunnen informatie verzamelen, zoals de pagina’s die een gebruiker bezoekt, de duur van hun verblijf, geklikte items en zelfs de locatie van de gebruiker. Deze gegevens kunnen vervolgens worden gebruikt voor doeleinden zoals gerichte advertenties, website-analyse en contentpersonalisatie.

Trackers werken vaak geruisloos op de achtergrond, waardoor ze grotendeels onopgemerkt blijven voor de gemiddelde gebruiker, maar ze spelen een belangrijke rol in het digitale ecosysteem.

Wat voor soort trackers zijn er? Hoe werken ze en welke informatie verzamelen ze over jou?

Dit zijn de meest voorkomende soorten trackers:

1. Cookies
   Hoe ze werken: Wanneer je een website bezoekt, stuurt deze een cookie naar je apparaat, die vervolgens wordt opgeslagen in je browser. De volgende keer dat je dezelfde site bezoekt, stuurt je browser deze cookie terug naar de website, waardoor deze bepaalde informatie ontvangt.
   Informatie die wordt verzameld: Cookies kunnen inloggegevens, browsegeschiedenis op die specifieke site, gebruikersvoorkeuren, winkelwagendetails en meer opslaan. Sommige third-party cookies volgen ook je activiteit over meerdere websites om een profiel voor gerichte advertenties op te bouwen.

 

2. Pixel Tags
   Hoe ze werken: Pixeltags zijn ingebed in webpagina’s of e-mails. Wanneer een gebruiker de inhoud opent, stuurt de pixeltag een verzoek naar de server ervan, om te melden dat de inhoud is bekeken.
   Informatie die wordt verzameld: Ze kunnen het type gebruikte apparaat detecteren, het IP-adres bekijken, zien wanneer de inhoud is bekeken en hoelang. In e-mails kunnen ze ook detecteren of de e-mail is geopend en of er op links is geklikt.

 

3. Web Beacons
   Hoe ze werken: Zeer vergelijkbaar met pixel tags, zijn web beacons vaak transparante afbeeldingen van één pixel die zijn ingebed in webpagina’s of e-mails. Wanneer de pagina of e-mail wordt geopend, meldt de beacon dit aan de server.
   Informatie die wordt verzameld: Web beacons verzamelen gegevens zoals het IP-adres van de gebruiker, het browsertype, de schermresolutie en de specifieke tijden waarop een gebruiker de inhoud heeft geopend.

 

4. Digital Fingerprinting
   Hoe ze werken: Digital fingerprinting maakt gebruik van een combinatie van apparaatinstellingen, browserconfiguraties en geïnstalleerde plug-ins om een uniek profiel of “vingerafdruk” van het apparaat van de gebruiker te maken. Deze fingerprint kan vervolgens worden gebruikt om het apparaat over het web te volgen, zelfs als cookies worden verwijderd.
   Informatie die wordt verzameld: Gegevenspunten kunnen het besturingssysteem van het apparaat, de browserversie, schermresolutie, ondersteunde lettertypen en zelfs details zoals de batterijstatus of hardwareconfiguraties omvatten.

Hoewel dit de meest voorkomende soorten trackers zijn, zijn dit zeker niet de enige die er bestaan. Sessions trackers, flash cookies, cache trackers, ETag trackers, third-party trackers en nog veel meer – van legitieme manieren waarop online diensten alles over jou weten, tot technieken die cybercriminelen gebruiken om hun handen te leggen op jouw gevoelige persoonlijke informatie, het web is vergeven van trackers die allemaal willen weten wat je online doet.

Wat is het doel van trackers?

Dit zijn enkele van de meest voorkomende voorbeelden van waarom trackers worden gebruikt:

1. Verbetering van de gebruikerservaring. Trackers onthouden gebruikersinstellingen, voorkeuren en eerdere gedragingen, wat helpt bij het personaliseren van de online ervaring van de gebruiker. Zo kunnen bijvoorbeeld cookies items in een winkelwagentje bewaren, zelfs als een gebruiker een webpagina verlaat en later terugkeert.

 

2. Website-analyse. Trackers bieden inzicht aan website-eigenaren over hun bezoekers. Ze kunnen onthullen hoe gebruikers een site navigeren, de populariteit van pagina’s, de tijd die wordt besteed aan specifieke pagina’s en punten waar gebruikers doorgaans de site verlaten.

 

3. Gerichte advertenties. Een belangrijk gebruik van trackers is voor gerichte of gepersonaliseerde reclame. Het begrijpen van het gedrag van een gebruiker stelt adverteerders in staat om relevantere advertenties te tonen, wat de kans op betrokkenheid van de gebruiker vergroot en de effectiviteit van de advertentie verbetert.

 

4. Authenticatie. Sommige trackers, met name cookies, helpen websites om gebruikers te onthouden en voorkomen dat herhaaldelijk inloggen nodig is.

 

5. Personalisatie van inhoud. Trackers stellen platforms in staat om inhoud te tonen die is afgestemd op het eerdere gedrag en de voorkeuren van een gebruiker.

 

6. Beveiliging. Sommige trackingmethoden kunnen ongebruikelijk gedrag detecteren, wat helpt bij het voorkomen van fraude of ongeautoriseerde toegang. Als een gebruiker bijvoorbeeld inlogt vanuit een ander land of apparaat, kan het systeem dit als verdacht beschouwen.

Dit zijn natuurlijk slechts enkele voorbeelden van waar online trackers voor worden gebruikt. In werkelijkheid kunnen ze worden gebruikt voor vrijwel elke vorm van online traceren.

Hoe trackers je online privacy kunnen beïnvloeden?

Trackers zijn niet alleen handig, maar ook een indringende manier om je online activiteiten te volgen en ze kunnen een echte bedreiging vormen voor je online privacy. En het ergste is dat je misschien niet eens weet dat je gevaar loopt.

Hier zijn slechts een paar privacyzorgen die verband houden met het uitgebreide gebruik van online trackers:
 

1. Gedetailleerde profilering. In de loop van de tijd kunnen trackers enorme hoeveelheden gegevens verzamelen over iemands online gewoonten, interesses en gedragingen. Dit leidt tot de creatie van gedetailleerde profielen waar gebruikers zich mogelijk niet comfortabel bij voelen.
2. Delen met derden. Vaak wordt de verzamelde informatie niet alleen gebruikt door de website die deze heeft verzameld. Gegevensmakelaars en derde partijen kunnen deze gegevens verkrijgen, waardoor gebruikers worden getarget door entiteiten waarmee ze nooit rechtstreeks hebben geïnteracteerd.
3. Opdringerige advertenties. Met gedetailleerde profilering kunnen advertenties griezelig specifiek worden. Gebruikers kunnen het gevoel hebben dat hun privacy wordt geschonden wanneer ze advertenties zien die verband houden met onderwerpen waar ze alleen in privéomgevingen aan hebben gedacht of over hebben gesproken.
4. Cross-device tracking. Geavanceerde trackers kunnen een gebruiker identificeren op verschillende apparaten, zodat hun online profiel consistent is, of ze nu een mobiel apparaat, computer of zelfs een slimme tv gebruiken.
5. Potentieel misbruik. In verkeerde handen kunnen gedetailleerde gebruikersprofielen worden misbruikt. Van mogelijke chantage tot het manipuleren van gebruikersgedrag, de gevolgen kunnen ernstig zijn.
6. Verminderde anonimiteit. Naarmate trackers meer gegevens verzamelen, neemt de illusie van anonimiteit online af. Dit kan de vrije meningsuiting beperken, vooral in omgevingen waar het uiten van een mening kan leiden tot represailles.
7. Ongeïnformeerde toestemming. Veel gebruikers zijn zich niet bewust van de omvang van het volgen of begrijpen de voorwaarden waarmee ze hebben ingestemd niet. Dit roept ethische vragen op over geïnformeerde toestemming.
8. Gegevensbeveiliging. Opgeslagen gegevens worden een verleidelijk doelwit voor hackers. Als een bedrijf met aanzienlijke trackinggegevens een inbreuk ondergaat, kunnen de persoonlijke gegevens van gebruikers worden blootgesteld.
9. Overmatige afhankelijkheid van algoritmen. Een zware afhankelijkheid van gebruikersprofielen kan leiden tot situaties waarin algoritmen beslissingen nemen voor gebruikers, waardoor hun wereldbeeld wordt beperkt en hun blootstelling aan diverse inhoud wordt beperkt.
10. Langdurige opslag van gegevens. Het is vaak onduidelijk hoelang trackinggegevens worden bewaard. Oude gegevens kunnen gebruikers achtervolgen als ze worden gebruikt in contexten die ze niet hadden voorzien.

Wat kun je doen om de impact van trackers op je online privacy te minimaliseren?

Ongeacht hoe je denkt over het gebruik van online trackers door verschillende online diensten, hebben ze nog steeds een grote invloed op je algehele online privacy. En dit is iets wat je niet zomaar moet accepteren en mee moet leren leven. Het enige wat je nu kunt doen is zelf actie ondernemen.

Het volgende kun je doen om de impact van online trackers en het traceren van je digitale bestaan te beperken:
 

1. Gebruik een VPN (Virtual Private Network): Een VPN versleutelt je internetverbinding en maskeert je IP-adres, waardoor het moeilijker wordt voor trackers om je online activiteiten te volgen. Dit is de beste manier om je persoonlijke informatie uit handen te houden van degenen die er niets mee te maken hebben, zonder je online ervaring op enige hinderlijke manier te beïnvloeden.

1. Browser privacy modus: Gebruik de incognito- of privé-browse modus in je webbrowser. Deze modus beperkt doorgaans de opslag van browsegeschiedenis, cookies en formuliergegevens.

1. Privacygerichte browsers: Overweeg browsers zoals Brave of Firefox. Deze browsers hebben ingebouwde tools om trackers te blokkeren.

1. Browserextensies: Er zijn browserextensies zoals Privacy Badger, uBlock Origin en Ghostery die trackers blokkeren. Deze tools kunnen voorkomen dat veel trackers je gegevens verzamelen.

1. Beheer cookies: Wis regelmatig cookies uit je browser of pas je browserinstellingen aan om cookies van derden te weigeren.

1. Anti-trackingtools: Tools zoals DuckDuckGo bieden zoek- en browserfunctionaliteit zonder je activiteiten te volgen.

1. Pas socialemediainstellingen aan: Platforms zoals Facebook, Twitter en LinkedIn hebben privacy-instellingen. Bekijk deze instellingen om te beperken welke informatie je deelt en met wie.

1. Weiger onnodige toestemmingen: Verleen alleen toestemming aan websites of apps als deze essentieel zijn voor de service die je gebruikt.

1. Opt-out van ad-tracking: Sommige online advertentienetwerken bieden de mogelijkheid om je af te melden, zodat ze je browsegeschiedenis niet kunnen gebruiken voor gerichte advertenties.

1. Beperk het delen van persoonlijke informatie: Wees voorzichtig bij het invoeren van persoonlijke gegevens op websites. Deel alleen als het essentieel is of als je de website vertrouwt.

1. Gebruik versleutelde berichten-apps: Apps zoals Telegram of WhatsApp bieden end-to-end versleuteling, in tegenstelling tot reguliere berichten-apps.

1. Controleer op HTTPS: Zorg ervoor dat de websites die je bezoekt HTTPS gebruiken. Dit zorgt ervoor dat ze gegevens versleutelen tussen je browser en hun server.

1. Schakel locatiediensten uit: Schakel locatiediensten uit voor je apps en browsers, tenzij dit noodzakelijk is.

1. Controleer app-toestemmingen: Kijk naar de toestemmingen die je aan mobiele apps hebt gegeven en trek deze terug als ze niet nodig zijn.

Versla trackers en weet dat je niet alleen bent

In een wereld vol met online trackers die onze digitale voetsporen volgen, lijkt het misschien alsof er geen ontsnappen aan is. Maar gelukkig kunnen we het zelf gezellig houden. Er zijn namelijk zeker stappen die je kunt ondernemen om je online privacy te beschermen zonder al te veel gedoe. Allereerst, overweeg een VPN (Virtual Private Network) zoals VPN Nederland, een eenvoudige en effectieve oplossing die je online ervaring niet verstoort.

Vergeet ook niet om de privacymodus van je browser te gebruiken, of overweeg privacygerichte browsers zoals Brave of Firefox. Deze browsers hebben ingebouwde tools om trackers te blokkeren. En voor degenen die nog een stapje verder willen gaan, zijn er browserextensies zoals Privacy Badger, uBlock Origin en Ghostery die trackers kunnen stoppen in hun digitale tracks.

Het belangrijkste is dat je je bewust bent van wat er online gebeurt en welke informatie je deelt. Pas je privacy-instellingen aan op sociale media en wees voorzichtig met het delen van persoonlijke gegevens. En als je het gevoel hebt dat je wordt achtervolgd door advertenties voor broodroosters nadat je het er net over gehad hebt op een verjaardag, weet dan dat je niet alleen bent, maar dat je met de juiste maatregelen de online trackers kunt verslaan.

Blijf veilig en geniet van je online avonturen met een vleugje privacybescherming.